Doświadczenie
Skuteczność
Bezpieczeństwo

Kontakt

Ustawą z dnia 26 lipca 2013 roku o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1027) wprowadzono zmiany zapobiegające nadużyciom podatkowych, wśród których znalazła się instytucja odpowiedzialności podatkowej nabywcy za zobowiązania podatkowe w podatku od towarów i usług sprzedawcy (odpowiedzialność solidarna) w obrocie niektórymi wyrobami stalowymi (nieobjętymi mechanizmem odwrotnego obciążenia), paliwami i złotem nieobrobionym, zwanych dalej „towarami wrażliwymi”. Towary wrażliwe zostały wymienione w dodanym do ustawy VAT załączniku nr 13.

Instytucja ta została wprowadzona od dnia 1 października 2013 roku poprzez dodanie art. 105a do ustawy o podatku od towarów i usług.

Ministerstwo Finansów podkreśliło, iż wprowadzone powyższą ustawą rozwiązania mają na celu zwiększenie skuteczności walki z oszustwami podatkowymi, której oczekiwali uczciwi przedsiębiorcy doświadczający nieuczciwej konkurencji ze strony podmiotów uczestniczących w procederze wyłudzeń podatkowych, co dotyczy obrotu towarami wrażliwymi.

Podatnik, o którym mowa w art. 15 ustawy o podatku od towarów i usług, na rzecz którego dokonano dostawy towarów wrażliwych odpowiada solidarnie wraz z podmiotem dokonującym tej dostawy za jego zaległości podatkowe, przy czym odpowiedzialność podatkowa nabywcy jest ograniczona do części podatku proporcjonalnie przypadającej na dokonaną na jego rzecz dostawę tych towarów.

Odpowiedzialność ta będzie miała zastosowanie w przypadku, gdy wartość nabywanych towarów wrażliwych od jednego dostawcy, bez kwoty podatku, przekroczyła w danym miesiącu kwotę 50 000 zł.

Przesłanka do zastosowania wprowadzonej instytucji nastąpi, gdy w momencie dokonania dostawy towarów wrażliwych nabywca wiedział lub miał uzasadnione podstawy do tego, aby przypuszczać, że cała kwota podatku przypadająca na dokonaną na jego rzecz dostawę tych towarów lub jej część nie zostanie wpłacona na rachunek urzędu skarbowego.

Przepis art. 105a ust. 2 stanowi, iż podatnik miał uzasadnione podstawy do tego, aby przypuszczać, że cała kwota podatku przypadająca na dokonaną na jego rzecz dostawę towarów lub jej część nie zostanie wpłacona na rachunek urzędu skarbowego, jeżeli okoliczności towarzyszące tej dostawie towarów lub warunki, na jakich została ona dokonana, odbiegały od okoliczności lub warunków zwykle występujących w obrocie tymi towarami, w szczególności jeżeli cena za dostarczone podatnikowi towary była bez uzasadnienia ekonomicznego niższa od ich wartości rynkowej. 

Wprowadzone przepisy zawierają ponadto katalog przesłanek umożliwiających wyłączenie stosowania wskazanej instytucji. Solidarnej odpowiedzialności nie stosuje się gdy:

  • podatnik nabył paliwo na stacji paliw lub stacji gazu płynnego, do standardowego zbiornika używanego przez siebie pojazdu, do napędu tego pojazdu,
  • dostawy towarów dokonuje podatnik dostarczający gaz przewodowy za pośrednictwem własnych sieci przesyłowych lub dystrybucyjnych,
  •  powstanie zaległości podatkowych nie wiązało się z uczestnictwem podmiotu dokonującego dostawy w nierzetelnym rozliczaniu podatku w celu odniesienia korzyści majątkowej,
  • podatnik wykazał, że okoliczności lub warunki, o których mowa w ust. 2 – nie miały wpływu na niezapłacenie podatku,
  • skorzystano z funkcji ochronnej kaucji gwarancyjnej – nabywca może się wyłączyć z odpowiedzialności solidarnej, jeżeli zakupił towary od podmiotu wymienionego na dzień dokonania dostawy towarów w prowadzonym przez Ministerstwo Finansów wykazie podmiotów, które złożyły kaucję gwarancyjną i wysokość złożonej kaucji była odpowiednia, tj. odpowiadała co najmniej jednej piątej kwoty podatku należnego przypadającej na dostawy towarów dokonane w danym miesiącu na rzecz danego podatnika lub wynosiła co najmniej 3 000 000 zł.